notatki biologia

1. Budowa ucha a) ucho zewnętrzne

• małżownia uszna- pofałdowana chrząstka pokryta skórą, która skupia fale dźwiękowe i kieruje je do przewodu słuchowego


• przewód słuchowy zewnętrzny- kanał pokryty skórą z gruczołami wytwarzającymi wydzielinę, wraz z naskórkiem tworzy woskowinę natłuszczającą błonę bębenkową; przekazuje on fale dźwiękowe na błonę bębenkową


• błona bębenkowa- cienka, silnie ukrwiona błona zbudowana z tkanki łącznej, przekazuje drgania mechaniczne do ucha środkowego

b) ucho środkowe

• kosteczki słuchowe: młoteczek, kowadełko, strzemiączko- są połączone stawowo, wzmacniają drgania docierające do ucha wewnętrznego


• trąbka słuchowa (Eustachiusza)- przewód łączący ucho środkowe z gardłem, jego zadaniem jest wyrównywanie ciśnień po obu stronach błony bębenkowej; zabezpiecza ucho środkowe przed skutkami silnych fal dźwiękowych

c) ucho wewnętrzne

• błędnik: przedsionek wypełniony płynem. Prowadzi do niego okienko owalne; jego rolą jest odbieranie drgań mechanicznych i wzbudzanie drgań cząsteczek w cieczy


• błędnik: ślimak- przewód w kształcie muszli ślimaka wypełniony cieczą; jego rolą jest odbieranie drgań cieczy, wzbudzanie impulsów nerwowych, które nerwem słuchowym biegną do ośrodka słuchu


• błędnik: 3 kanały półkoliste leżą w trzech płaszczyznach, wypełnionych płynem, których zadaniem jest informowanie organizmu o położeniu i ruchach głowy.

2. Zmysł smaku i węchu.

a) Podstawowe smaki człowieka

1. słodki


2. kwaśny


3. słony


4. gorzki


5. umami (mięsny)

Komórki receptorowe reagują na substancje rozpuszczone w ślinie i śluzie otaczającym kubek smakowy. Dalsza droga to impulsy elektryczne przewodzone do ośrodków w mózgu.

b) Zmysł zapachu- pola węchowe w górnej części jamy nosowej, zaopatrzone w receptory zapachowe; połączenie substancji zapachowej z komórką receptorową- powstawanie impulsu elektrycznego i dotarcie do mózgu.

Podstawowe zapachy człowieka

1. żywiczny


2. kwiatowy


3. korzenny (aromatyczny)


4. owocowy


5. gnilny


6. zapach spalenizny

Adaptacja węchu polega na przyzwyczajeniu się do danego zapachu. Większość zapachw staję się prawie niewyczuwalana po 30 sekundach od czasu ich wyczucia.